💙 Là một tester nhiều năm kinh nghiệm, hẳn bạn đã từng gặp trường hợp, sau một hồi giải thích với người thân trong gia đình, bạn bè về công việc của bạn nhưng cuối cùng không ai hiểu công việc của bạn là gì, công việc của tester là làm gì. Trong bài viết này mình sẽ giải thích cơ bản với từ ngữ dân dã cho các bạn trái ngành, chưa bao giờ làm tester, hay gọi là Fresher Tester, có thể dễ hình dung công việc tương lai của mình là gì. Hoặc các bạn tester có thể mang đi giải thích cho bạn bè và người thân trong những dịp gặp mặt.
Các vai trò trong nhóm phát triển phần mềm
Trong một nhóm phát triển phần mềm sẽ có nhiều vai trò, sau đây là một số vai trò điển hình thường gặp:
- PM: Quản lý dự án/sản phẩm (Project Manager hoặc Product Manager)
- BA: Phân tích nghiệp vụ (Business Analyst)
- Dev: Lập trình viên (Developer, hoặc Programmer)
- Tester: Kiểm tra chất lượng (hay gọi là QC – Quality Control)
- DevOps: Vận hành hệ thống (DevOps viết tắt từ Development và Operations)
Ngoài ra còn có một số vai trò khác nữa như UX Designer (Thiết kế trải nghiệm người dùng), Graphical Designer (Thiết kế đồ hoạ), hay QA (Bảo đảm chất lượng – Quality Assurance). Trong bài viết này chúng ta không đi phân tích, so sánh QA, QC, và Tester.

Trong đó, vai trò Tester là người đảm nhiệm công việc thực hiện kiểm tra, kiểm thử ở các khâu từ đầu đến cuối trong quy trình phát triển, giúp phần mềm đạt được chất lượng tốt nhất có thể trước khi đưa ra thị trường, đến tay người dùng cuối.
Tùy công ty và vị trí công việc cụ thể mà nghề Tester có thể chia ra làm nhiều nhánh như QA, QC, Manual Tester, Automation Tester, v.v… Song, tất cả đều có thể gọi chung là “Tester” khi không cần phân biệt rõ công việc cụ thể của vai trò đó. Trong các Công ty gia công phần mềm (outsourcing) họ thường nói rằng: “Tester là những người gác cổng thầm lặng.” Người đóng vai trò là chốt chặn cuối trong khâu phát triển phần mềm. Tuy nhiên, nếu làm như vậy bạn sẽ chỉ hoàn thành công việc của mình mà không hiểu nguyên nhân, cơ chế hoạt động bên trong hệ thống. Hệ quả là hạn chế việc tìm thấy những lỗi tiềm ẩn quan trọng khác – có thể ảnh hưởng đến việc bảo trì hoặc mở rộng hệ thống/sản phẩm sau này.
Công việc của Tester là gì?
Thử tưởng tượng, trong một dịp nghỉ hè, khi đang ở quê nóng nực, ngồi dưới gốc xoài cổ thụ trước sân, bỗng nhiên bạn muốn có một cái xích đu. Sau một hồi mô tả, Bố bạn chạy ra chợ, mang về mấy đoạn sắt, dây xích, thanh gỗ, v.v… Thế là Bố bạn hì hục cắt, đục, cưa để làm cái xích đu cho bạn. Và trong đầu, Bố bạn đang dự định làm ra một cái xích đu như thế này.
Nhưng thực ra bạn đang muốn một cái xích đu đơn giản như thế này
Trong ví dụ này, người muốn có xích đu (bạn) là khách hàng. Bố của bạn là nhóm phát triển phần mềm (sản phẩm). Ở giai đoạn đầu, Tester là người sẽ giúp nhóm phát triển phần mềm xác định đúng yêu cầu bằng cách đưa ra những câu hỏi như: “why” và “what if”
- Q. Tại sao võng trong nhà mày không nằm, đòi xích đu làm gì?
- A. Võng nhà mình gắn cố định vào tường, không mang ra gốc cây được.
- Q. Tại sao trong nhà không nằm mà đòi ra vườn nằm, mày bị hâm à?
- A. Mùa hè oi quá, nằm ngoài gốc cây xoài bự kia có bóng mát và gió trời, thích hơn.
Bố bạn, vậy để tao chạy đi mua cho mày cái võng vải dù rồi tao kiếm chỗ treo cho. Bà Tám đầu ngõ bán 57 ngàn một cái như thế này.

Ừ, đôi khi Tester làm được điều kỳ diệu như vậy đó. Không chắc chúng ta sẽ không cần phải làm xích đu nữa nhỉ? Hên xui!
Đó là giai đoạn khách hàng đưa ra yêu cầu, phân tích yêu cầu và thiết kế hệ thống, dựa vào cơ sở hạ tầng hiện tại, đôi khi nếu không đáp ứng được những yêu cầu của khách hàng, trong trường hợp này không có chỗ nào để treo cái võng kia, thì buộc phải quay lại cái xích đu, và bàn tiếp.
Bạn sẽ có thể hỏi:
- Nếu đang ngồi xích đu mà bị mưa thì sao?
- Cần mái che không?
- Xích đu này sẽ cho phép tối đa bao nhiêu người ngồi cùng lúc?
- Biên độ di chuyển (đu đưa) của xích đu là bao nhiêu mét?
Cuối cùng, dù khách hàng muốn cái xích đu như thế nào, thì bạn phải bảo đảm nhóm bạn hiểu đúng yêu cầu đó, có thể nhờ người phác thảo để khách xem và cho ý kiến, nhưng bạn là người phải kiểm tra, là người ngồi lên thử và sử dụng thử nó như thể bạn là khách hàng.

Bạn có thể thử ngồi 5 người (stress testing), có thể bạn đu đưa mạnh hết sức có thể để thử độ an toàn của nó. Bạn có thể thử độ bền của nó bằng cách ngồi đu đưa suốt 1 ngày 1 đêm (tăng ca – Work Overtime = OT), vân vân và mây mây.
Công việc của Tester là vậy đó. Rất thú vị phải không nào?
Chúc các bạn kiểm thử vui vẻ, hiệu quả, không quạu!
2 Comments
Leave a reply →